در این برنامه حسن عباسی به بررسی وضعیت انیمیشن و شیوه بیان استراتژی کشورها برای آموزش به کودکان پرداخت. همچنین استراتژی انیمیشن‌های متفاوتی که طی چند دهه شاهد پخش آن از تلویزیون وطنی بودیم نیز بازتعریف شد.
در ابتدای بحث حسن عباسی درباره تأکید رهبری بر فلسفه محوری در آموزش و پرورش گفت: ۱۰ سال پیش رهبری روی بحث فلسفه برای کودکان پافشاری کرده‌اندو ۳ الی ۴ اشکال به ساختار آموزش و پرورش وارد کردند. اولین اشکال حافظه محوری در مدرسه و دانشگاه بود و انتقاد می‌کردند که چرا روش تفکر جایگزین این روش نمی‌شود؟
این استاد علوم استراتژیک ادامه داد: تقریبا تمام کشورها در حال به نقد کشیدن این موضوع هستند. آموزش و پرورش‌های جهان ۴ دیدگاه متن و کتاب محور، معلم محور، دانش آموز محور و یا مدرسه محور وجود دارد. بهترین روش که رهبری هم با آن موافق هستند، معلم محوری است. الان آموزش عالی ما در دانشگاه متن محور و براساس کتاب‌های درسی است.
عباسی عنوان کرد: نکته دوم مورد نظر رهبر بحث به وجود آوردن انسان طراز است که در اردیبهشت ۹۰ درخصوص چگونگی کم و کیف پیگیری آن از ما سؤال کردند. سومین قضیه مربوط به این می‌شود که ساختار آموزش و پرورش ما که وام گرفته شده از غربی‌هاست، چه زمانی می‌خواهد متحول شود؟
وی تأکید کرد: نکته کلیدی که رهبری در فضای عمومی‌رهبری به دنبال آن بودند، فلسفه برای کودکان بود. چیزی حدود ۵۰ سال از پیگیری بحث فلسفه برای کودکاندر غرب می‌گذرد و الان تعدادی از پژوهشگاه‌ها روی این موضوع کار می‌کنند اما چون متون اصلی از سمت غرب بود، سعی بر این شد که بعضی موارد از فلسفه اسلامی‌گرفته شود و تبدیل این مسأله به محتوایی جذاب برای کودکان وقت می‌برد.
عباسی خاطرنشان کرد: موضوع استراتژی برای کودکان پاسخی برای مطالبه مقام معظم رهبری بود تا دو کار را به صورت همزمان انجام دهیم یعنی هم تفکر را بروز دهیم و هم آن را وارد حوزه آموزش و پرورش عمومی‌کنیم. همان گونه که می‌دانید دو نوع آموزش و پرورش رسمی و عمومی در جهان وجود دارد و حوزه رسمی‌مربوط به مدرسه و عمومی‌مربوط به آن چیزی است که رسانه‌ها، اسباب بازی و انیمیشن آن را دنبال می‌کنند.
وی افزود: ما باید مسأله انسان طراز، رفع حافظه محوری، افزایش تفکر و سواد رسانه‌ای و توجه به انیمیشن برای آموزش را به صورت یکجا جمع می‌کردیم. در این سازوکار علی احمدی وزیر آموزش و پرورش وقت در سال ۸۷ از ما خواستند موضوع استراتژی برای کودکان را به سرانجام برسانیم و اصلا یک مدرسه استراتژی داشته باشیم. یک حکومت مردمی‌باید نخبگان خود را از کودکی تربیت کند.
این استاد حوزه استراتژی گفت: ما برنامه ۳ ساله پایه‌ای را برای بررسی عملکرد کشورهای دیگر در این زمینه مدون کردیم و امسال در تعدادی از مدارس دخترانه وپسرانه این اساس دنبال می‌شود. ما اولین کشوری هستیم که استراتژی برای کودکان را در بخش رسمی‌به سر منزلی رساندیم.
عباسی درباره طراحی استراتژی بیان کرد: تعدادی از کشورها استراتژی برای کودکان را در شکل تربیت عمومی‌به مراحل خاصی رسانده‌اند و برای آن انیمیشن ساخته‌اند اما ما به دلیل محدودیت زمانی آموزش رسمی و عمومی را به همراه هم جلو بردیم. الان تعدادی از خانم‌هایی که درس استراتژی را می‌آموختند جدا کردیمو برای آنها کلاس‌های تربیت مدرس برپا کردیم. ما تقریبا تنها مجموعه استراتژیکی هستیم که استراتژی را به خانم‌ها هم آموزش می‌دهیم.
وی افزود: در ۴ حوزه خانواده‌ها، مساجد، مکان‌های فرهنگی و مدارس بحث استراتژی برای کودکان دنبال می‌شود و طی دو سال اخیر به نتایج خوبی رسیده است.
عباسی تشریح کرد: ما باید از فلسفه برای کودکان شروع و آن را به تصمیم سازی برای کودکان تبدیل کنیم و کودک‌مان را استراتژیست تربیت کنیم. با ساده کردن مباحث فلسفی، حکمی، آیات و روایات قرآنی و ملموس کردن آن با مباحث فرهنگی و اجتماعی روز امکان آشنایی کودک با تفکر استراتژیک وجود دارد.
این متخصص استراتژی اظهارکرد: تنها دانشی که به دست عموم مردم نیست استراتژی است و تعداد محدودی از مردان می‌توانند در دانشگاه‌ها این دانش را فرا بگیرند. سعی کردیم استراتژی را طی ۱۵ سال گذشته به صورت عمومی‌ارائه کرده و در حوزه جوانان، کودکان و مهدها پیگیری کنیم.
عباسی با بیان اینکه در یک حکومت مردمی‌نسل مدیران و رهبران آینده باید از درون مدارس تربیت شود گفت: همه کودکان و مدارس باید تبدیل به تصمیم سازان آینده شوند. تصمیم سازان آینده الان باید تربیت شوند و این ناظر بر بحثی بود که مقام معظم رهبری فرمودند که نظام باید نخبه پروری سیاسی را جدی بگیرد. برای نخبه پروری سیاسی نباید نخبگان محدود به یک فضای بسته و کم شوند بلکه باید برای همه کودکان جامعه شرایط تفکر استراتژیک و حکومت داری مهیا شود.
وی افزود: اگر مردمی که حق رأی دارند، بخواهند جزو تصمیم‌سازان و نمایندگان مجلس باشند، می‌توانند از آموزش‌های استراتژیک دوره کودکی و طفولیت استفاده کنند. مفتخریم بعد از ۵ سال از درخواست وزیر آموزش و پرورش وقت این فضا در حال شکل گیری در حوزه آموزش رسمی و عمومی‌است.
نادر طالب زاده با طرح مسأله و پرسشی گفت: وقتی درباره استراتژی و کیفیت صحبت می‌کنیم، مسأله معلم در این میان حائز رتبه بالایی است. در برخی کشورها گزینش معلم به سختی صورت می‌پذیرد اما چقدر ما باید در گزینش صحیح یک معلم وسواس و دقت داشته باشیم؟
عباسی در پاسخ افزود: روی این قضیه وسواس بسیاری وجود دارد و مدیران آموزش و پرورش آن را به عنوان یک بحث کلیدی در نظر می‌گیرند. جلسه‌ای نبود کهمدیران حول این موضوع دغدغه‌ها را مطرح نکنند و حتی تعدادی از معلمان نمونه که روش تدریس متفاوتی داشتند را به شوراها می‌آوردند تا تجربه خود را بازگو کنند اما به هر حال معلمی‌کردن عشق است. اگر بیشتر به معلمان توجه شود، آینده کشور را تضمین می‌کنیم.
طالب زاده با بیان اینکه اثرات خوراک تصویری و رسانه‌ای که بچه‌های ما سال‌ها دریافت کرده‌اند در ذهنشان باقی مانده پرسید: چرا شما به سمت مطالعه انیمیشن رفتید و جذب آن شدید؟
عباسی پاسخ داد: ما تجربه کشورهای دیگر را در زمینه پیگیری استراتژی برای کودکان بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که آنها به صورت رسمی‌این کار را انجام نداده‌اند بلکه بیشتر از طریق آموزش عمومی و رسانه به آن توجه کرده‌اند.
وی ادامه داد: ما انیمیشن‌های چند کشور از جمله چک و اسلواکی، لهستان، ژاپن و ایالات متحده را بررسی کردیم چون دفعات پخش آن از تلویزیون ایران بیشتر بوده است.
«پت و مت» مارکسیستی و لیبرالی است
این استاد علوم استراتژی درباره انیمیشن «پت و مت» توضیح داد: کشور چک و اسلواکی در ۱۹۷۴ انیمیشن طراز «پت و مت» را می‌سازد و تا به حال ۷۵ قسمت از آن پخش شده است. این انیمیشن به دو بازه زمانی حکومت کمونیست‌ها و پس از فروپاشی شوروی تقسیم می‌شود. انیمیشن‌های دوره اول کاملا روح مارکسیستی وکارگری دارند و انیمیشن‌های دوره دوم هم حالت لیبرالی دارند یعنی مالکیت خصوصی در آن مطرح می‌شود و اتاق‌های آنها جدا شده و هم مرز هم قرار می‌گیرند.
وی افزود: روش چک برای تربیت انسان طراز نشان دادن راه غلط از طریق «پت و مت» بود تا بچه‌ها با راه و روش صحیح آشنا شوند و شبیه آنها نشوند.
عباسی درباره مدل بعدی گفت: مدل دوم را کشور لهستان با انیمیشن معروف «لولک و بولک» دنبال کرد. در این انیمیشن شخصیت بلندقد با موهای مشکی عقل سلیم‌تری دارد و عاقل است و شخصیت کوتاه قدتر شیطنت‌هایی دارد. این دو شخصیت برگرفته از شخصیت لورل و هاردی بود که هاردی پخته‌تر به نظر می‌رسید.
انسان طراز چک سلبی و ژاپنی‌ها ایجابی
این استاد علوم استراتژی افزود: روش سوم مربوط به ژاپنی‌ها و انیمیشن «ای کی یو سان» بود که ضد روش چک بود.هدف انیمیشن ای کی یو سان این بود که به این اشاره کند که جامعه به بن بست رسیده و کودک باید استراتژی و چاره‌ای بیندیشد. حاکم و قاضی دائما به سوی ای کی یو می‌آیند و در واقع یک راهب کوچک بودایی به عنوان انسان طراز تعریف شده است.انسان طراز چک سلبی و ژاپنی‌ها ایجابی بود.
«سوپرمن» برگرفته از شخصیت حضرت موسی(ع) است
عباسی درباره روش آخر اظهارکرد: روش چهارم هم مربوط به آمریکا می‌شود. آمریکا انسان طراز را با همان مفهوم انسان طراز تعریف کرده و انیمیشن«سوپرمن» به مفهوم ابر انسان نمونه‌ای از این تفکر است. کتاب «سوپرمن» در قالب کمیک استریپ در سال ۱۹۳۸ و قبل از جنگ جهانی دوم نوشته شد. اخیرا هفتاد و پنجمین سالگرد«سوپرمن» در آمریکا جشن گرفته شد.
وی توضیح داد: آمریکا متأثر از شخصیت«سوپرمن» تا به حال ۲۰۰ ابر انسان طراحی کرده‌اند. مقوله انسان طراز و یا انسان کاملی که آمریکایی‌ها طراحی کردند نشان می‌دهد که ۱۹۳۸ اوج قدرت نازی‌ها در آلمان و قبل از جنگ جهانی دوم بوده است. هیتلر مدام در سخنرانی‌های خود از نیچه به عنوان ابر مرد یاد کرده بود و الان آمریکایی‌ها متأثر از شخصیت ابر مرد نیچه «سوپرمن» را طراحی کرده‌اند.
عباسی افزود: در جشن ۷۵ سالگی «سوپرمن» یک خاخام یهودی نام«سوپرمن» یعنی «کال ایل» که عبری است را ترجمه کرد و گفت که به معنای صدای خدا می‌شود. این همان معنایی است که در اسلام به آن کلیم الله می‌گوییم. آنها به طور رسمی‌اعلام کردند که «سوپرمن» برگرفته از شخصیت حضرت موسی(ع) و به منزله ناجی است.
این متخصص حوزه استراتژی درباره شخصیت‌های دیگر توضیح داد: یک شخصیت دیگر که آمریکایی‌ها طراحی کرده اند، «هرکول» است که به عنوان انسان طراز معرفی شده است. یک شخصیت طراز دیگر نیز «سامسون» است که مانند رستم ایرانی اما در فرهنگ یهودی است. پهلوان یهود سامسون و پهلوان یونانی‌ها هرکول وپهلوان آمریکایی‌ها «سوپرمن» و یا «کال ایل» است. جالب است که نژاد آمریکایی‌ها انگلوساکسون با موهای بلوند و چشم‌های آبی است اما انسان کامل آمریکایی‌ها موهای مشکی دارد. لباس «سوپرمن» پرچم آمریکاست.
وی افزود: حدود ۷۵ سال ۱۱۳ سریال، فیلم سینمایی، انیمیشن و بازی کامپیوتری برای «سوپرمن» ساخته شده است؛ یعنی هر سال حتی امسال یک فیلم سینمایی وانیمیشن برای «سوپرمن» ساخته می‌شود.
عباسی بیان کرد: در مراسم ۷۵ سالگی «سوپرمن» ۲۰۰ ابرانسان طراحی شده مثل مرد عنکبوتی و یا بتمن به جشن تولد او می‌آیند. آنها این استراتژی را ندارند که یک بار برای همیشه یک کاراکتر را طراحی کنند و کنار بگذارند بلکه طی سال‌های مختلف آن را طراحی کرده‌اند.
«کلاه قرمزی» بیست ساله شد
این استاد دانشگاه گفت:کشوری مثل آمریکا به کودک خودش القا می‌کند که اگر ابرانسان شوی، کشورت ابر قدرت می‌شود اما ما به تعبیر رهبری غفلت کردیم. ما در۳۴ سال پس از انقلاب ۳ الی ۴ شخصیت «هادی و هدی»، شخصیت مؤدب «زی زی گولو» و شخصیت غیر مؤدب «کلاه قرمزی و پسرخاله» ساختیم. امسال بیستمین سالگرد تولد «کلاه قرمزی» بود و ما تنها کنار او شخصیت اضافه کرده ایم.
وی با بیان اینکه در زمینه طراحی یک ابر انسان غفلت کرده‌ایم گفت:من به مدیران رسانه ای یادآوری کردم که آنها تنها برای یک ابر انسان و یا شخصیت طراز خودشان چند سریال و فیلم سینمایی و انیمیشن ساخته‌اند اما ما چه کاری انجام داده‌ایم و تعریف ما از شخصیت طراز چیست؟ آیا این انسان طراز شهید فهمیده و یا آیت الله بهجت است؟
عباسی همچنین از غفلت رسانه‌های وطنی در خصوص پخش انیمیشن‌ها انتقاد و تصریح کرد: ما به راحتی انیمیشن‌های«سوپرمن» و یا «مرد عنکبوتی» را پخش می‌کنیم و نمی‌دانیم دموکرات‌های آمریکا به «سوپرمن» توجه دارند و جمهوری خواهان مذهبی تر بیشتر«مرد عنکبوتی» را مورد توجه قرار می‌دهند.
وی افزود: جالب است که «نارنیا» توسط جناج دموکرات و «هری پاتر» به وسیله جمهوری خواهان در نظام آموزش آمریکا منتشر می‌شود. در واقع تعریف آنها هم ازانیمیشن متفاوت است و ما بی حساب و کتاب این انیمیشن‌ها را در تلویزیون پخش می‌کنیم.
چرا در انیمیشن «شکرستان» انسان طراز نداریم؟
این استاد دانشگاه در پایان گفت: یک مجموعه‌ای که باید انسان طراز را بعد از ۳۴ سال در کشورمان تعریف می‌کرد صداوسیماست و انسان طراز ما «کلاه قرمزی وپسرخاله» است. البته انیمیشن‌های «هوتن و سیا ساکتی» و «شکرستان» هم بسیار موفق بوده‌اند و به خصوص در دوبله آنها بسیار موفق عمل کردیم. وقتی چنین ظرفیت انیمیشن سازی را داریم چرا نباید در انیمیشنی مثل «شکرستان» یک انسان طراز نشان داده نشود؟
